Hay gồng mình vặn người, quấy khóc, mất ngủ, thở khò khè, bị lác sữa… là những vấn đề thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Do đó, nếu hiểu được nguyên nhân của những triệu chứng này các mẹ sẽ biết chăm sóc trẻ sơ sinh đúng cách, dù là lần đầu sinh con.
NHỮNG VẤN ĐỀ SỨC KHỎE THƯỜNG GẶP Ở TRẺ SƠ SINH VÀ TRẺ NHŨ NHI 3 THÁNG ĐẦU
1. Trẻ hay gồng mình, vặn người
Trong khoảng 3 tháng đầu tiên sau sinh, trẻ sơ sinh có dấu hiệu sinh lý gồng người và vặn mình đến đỏ mặt đỏ mày trong vài ba phút và tự khỏi.
Nếu bé vẫn ăn ngủ tốt và tăng cân đều thì không có vấn đề.
Khi nào trẻ vừa hay vặn mình trong lúc ngủ (có thể lúc không ngủ bé cũng vặn mình) và kèm theo từ 3 dấu hiện sau trở lên:
– Trẻ khó ngủ, cả ngày lẫn đêm không ngủ được tốt thiểu được 15 -17 tiếng trong 5-6 tháng đầu.
– Ban đêm và cữ khuya, trẻ hay thức giấc nhiều lần, hay giật mình, trằn trọc khó ngủ, người đổ nhiều mồ hôi, ay nấc, hay trớ, rụng tóc, chậm lên cân trong 3 tháng đầu (tăng dưới 800gram/tháng).
Lúc này mới đáng lo vì có đến hơn 90% là do trẻ thiếu vitamin D từ trong bụng mẹ. Và đó cũng là các biểu hiện ban đầu của tình trạng TRẺ CÒI XƯƠNG. Và theo thống kê của VN mình, cứ 5 trẻ là có 1 trẻ bị còi xương và trên 30% trẻ bị suy dinh dưỡng.
Trong trường hợp này, bé cần chỉ định của bác sĩ để bổ sung thêm vitamin D từ bên ngoài.
2. Trẻ sơ sinh khó ngủ, hay mất ngủ, ngủ ít phải làm sao?
Trẻ sơ sinh ngủ nhiều giấc ngủ ngắn và không sâu. Bé bú mẹ hoàn toàn sẽ ngủ giấc ngắn hơn bé bú bình vì mau đói hơn. Nếu bé ngủ ít nhưng vẫn bú bình thường, lên cân tốt, vui vẻ không quấy khóc thì không sao.
Giấc ngủ của trẻ rất quan trọng, thường trẻ trong 3 tháng đầu sẽ ngủ từ 17 – 20 tiếng để đảm bảo cho sự phát triển giai đoạn này. Nếu trẻ khó ngủ kèm theo hay quấy khóc cũng không có vấn đề gì, đến 50% trẻ sơ sinh là hay như vậy.
Chừng nào kèm theo cả biểu hiện như: Hay lăn lộn, trăn trở khi ngủ, đổ nhiều mồ hôi, rụng tóc, thì đích thị là do trẻ thiếu Vitamin D, là nguyên nhân chính khiến trẻ bị còi xương.
Ngoài nguyên nhân này ra những nguyên nhân khách quan khác như tiếng ồn, ánh sáng… có thể làm gián đoạn giấc ngủ của trẻ. Vì thế, trong không gian phòng ngủ của trẻ phải yên tĩnh hoặc dùng đến “tiếng động trắng” như tiếng quạt máy để bé có được cảm giác an toàn. Vào giấc ngủ đêm, không nên để điện quá sáng để giúp trẻ được ngon giấc hơn.
3. Trẻ hay quấy khóc
Do lúc này, hệ thần kinh của bé đang tiếp tục được hoàn thiện nên sự bất ổn định có thể khiến trẻ dễ bị giật mình bởi một số tiếng động đột ngột. Bên cạnh đó, trẻ chỉ có thể dùng tiếng khóc như ngôn ngữ đầu tiên của mình để phản ánh các đòi hỏi cho những nhu cầu sinh lý ăn, bú, thay tã…và biểu hiện sự khó chịu khi bị kích ứng da hoặc gặp phải một số tình trạng bệnh lý khác. Một số trẻ khóc vật vã và vặn đỏ mình nhưng thật ra đều không có vấn đề gì đáng ngại. Tuy nhiên, vẫn không thể chủ quan rằng mọi trường hợp đều như nhau.
Ngoài ra, đối với trẻ sơ sinh khi chào đời, tiếng khóc còn là một cơ chế giúp mở rộng phổi để sẵn sàng cho hoạt động hô hấp độc lập. Bên cạnh đó, tiếng khóc kết hợp với cử động tay chân còn giúp điều hòa thân nhiệt khi tiếp xúc với môi trường bên ngoài.
Đa phần các mẹ khi nghe con khóc chỉ chừng vài giây là bế con lên ôm ấp và cho con bú. Nhưng các mẹ lại không ngờ chính việc ôm trẻ có thể sẽ trở thành rào cản vô tình cản trở việc trẻ luyện tập cho cơ thể mình phát triển, đôi khi còn khiến trẻ mệt mỏi hơn. Đồng thời việc khi trẻ khóc là bế và cho bú luôn cũng có thể là một nguyên nhân khiến trẻ hình thành thói quen không tốt là phải bế hoặc phải cho bú mới ngủ, …
Ngoài ra, trẻ trong 3 tháng đầu hay khóc là do bỉm ướt gây khó chịu, quần áo của con bị dầy, thô ráp gây ngứa và xót làn da mỏng manh của trẻ, hay nằm mãi một tư thế hơn 1 tiếng trẻ sẽ khó chịu.
Do đó, hiểu được tiếng khóc của trẻ qua từng giai đoạn còn đòi hỏi sự khăng khít trong mối dây liên kết giữa mẹ và con.
4. Trẻ liên tục bị nấc cụt
Sở dĩ trẻ sơ sinh thường nấc cụt là do hiện tượng xung truyền thần kinh giữa não bộ và cơ hoành chưa có sự ổn định gây ra. Sau khi trẻ lớn hơn, nấc cụt cũng sẽ tự động biến mất.
Nếu nấc cụt thường xuất hiện kèm theo nôn trớ, giật nảy mình, khó ngủ, sụt cân… mẹ cân mẹ nên nghĩ đến khả năng thiếu hụt vitamin D.
5. Trẻ bị lác sữa và rôm sảy
Một số hormone thai kỳ của mẹ vẫn còn trong cơ thể của trẻ sơ sinh nên bé có thể bị nổi mụn trong vài ba tháng đầu và sẽ tự hết sau đó. Do đó, mẹ không nên tùy tiện bôi thuốc để tránh làm tình trạng mụn từ vô hại trở nên nguy hại.
Tốt nhất mẹ chỉ nên dùng dầu dưỡng ẩm dành cho trẻ sơ sinh và thoa đều lên da bé từ 1-2 lần trong ngày.
Chỉ cần nhẹ nhàng lau da mặt sạch cho bé bằng nước ấm có pha vài giọt Lactacid (dùng khăn mềm nhúng nước và lau nhẹ nhàng cho con ngày 2 – 3 lần)
Trẻ trong năm đầu rất hay bị lác sữa. Lác sữa đúng ra là không nên bôi thuốc, trẻ Bị lác sữa thường rất lâu hết, có khi hết rồi sẽ bị lại. Khi bé lớn dần sẽ tự động hết hẳn. Da trẻ rất mỏng manh, bôi xức gì càng mau hết càng độc hại, càng dể bị teo da, da trên mặt càng ảnh hưỡng nặng hơn.
Trẻ bị lác sữa chỉ nên mua kem, sữa, hay dầu dưỡng ẩm để thoa cho con ngay 2 lần để giúp giữ ẩm và làm mềm da cho con.
LƯU Ý: Rất nhiều mẹ khi con bị lác sữa, mũi đốt, dị ứng da là ra nhà thuốc mua thuốc 7 MÀU (Silkron) về xức trị hăm cho con. Đây là thuốc có chứa hoạt chống viêm corticoid rất mạnh. Thuốc dùng lâu sẽ có nhiều tác dụng phụ như teo da, tăng nguy cơ nhiễm trùng và còn có thể gây ức chế trục đồi dưới- tuyến yên- thượng thận ở trẻ. Ngoài thuốc 7 màu còn rất nhiều thuốc bôi chứa chứa hoạt corticoid mà mẹ không biết cứ bôi xức vô tư cho con.
6. Trẻ đi ị nhiều lần trong ngày
Rất nhiều mẹ mới có con đầu lòng chưa có kinh nghiệm, suốt ngày cứ nhìn phân con rồi hoảng “Sao con em đi ngày tới 5 – 7 lần vậy chị, Em có cần cho con uống thuốc không, em nghe hàng xóm nói đi mua men cho con uống có được không chị?”
Theo chuyên môn thì trẻ sơ sinh (trong 3 tháng đầu) luôn đi ngoài nhiều, càng lẹt xẹt càng mau lớn. Tất nhiên là với điều kiện là con bú mẹ hòa toàn mà mẹ cũng không bị tiêu chảy, không ăn hải sản sống. Con đi nhiều nhưng không nôn trớ, trong phân không có máu, và không có dấu hiệu mệt mỏi, vẫn bú mẹ bình thường, không bỏ bú, thì cứ để con đi thoải mái.
Chừng nào có 1 trong các dấu hiệu (tiêu chảy kèm theo nôn trớ nhiều lần trong ngày, trong phân có máu, trẻ mệt mỏi, bỏ bú, quấy khóc nhiều hơn bình thường) mới cần cho con đi khám.
LƯU Ý: Trẻ trong 3 tháng đầu, không được tự ý mua thuốc chon con uống, cũng không nên cho con đi khám tại các phòng khám riêng mà nên đưa con đến bệnh viện để khám. Ngừa Bác sỹ trời ơi lại thành giao trứng cho ác.
Thông thường, sang tháng thứ 3 trẻ mới đi giảm lại, còn ngày 1-2 lần.
Trường hợp sang tháng thứ 4 mà con vẫn đi 4-5 lần trong ngày (mà vẫn không bị dấu hiệu nào như đã kể trên, con vẫn bú, ngủ và tăng cân tốt). Mẹ cần xem lại chế độ ăn uống của mình thế nào? Có ăn nhiều cá và rau quá không? Giảm cá, giảm rau, giảm hoa quả lại chừng vài ngày coi con có giảm đi lại 1 vài lần không?
Nếu có thì mẹ cần điều chỉnh chế độ ăn lại. Còn nếu đã chỉnh rồi mà con vẫn ị mỗi ngày nhiều như vậy thì MẸ có thể cho con uống BIOVITAL ngày 2 gói liên tục 1 tuần ngày, sau 1 tuần mà con đã giảm hẳn thì cho con uống BIOVITAL thêm 1 tuần nữa là ngưng. Cần lưu ý, luôn bổ sung nước đầy đủ cho bé trong trường hợp tiêu chảy nhiều.
Còn nếu uống BIOVITAL cả tuần rồi mà con vẫn đi ngày 4-5 lần, và vẫn bú ngủ tốt, tăng cân đều nghĩa là nhu động ruột ở con hoạt động nhiều nên ị nhiều hơn con người ta, chẳng cần lo lắng gì cả cũng kg cần tiếp tục uống BIOVITAL nửa vì không phải hệ tiêu hóa hoạt động kém.
Nhiều mẹ cứ vào báo phân con hôm nay lầy nhầy, lợn cợn hay có có màu xanh chứ không được màu vàng có sao không?
Phân có bữa đặc bữa nhầy là bình thường, vì mẹ có ăn ngày nào cũng giống nhau đâu? Ngoài ra, mẹ ăn gì thì nó vào sữa rồi con bú vào con sẽ đi ị như thế, hôm nào mà me thấy con đi 4 – 5 lần, phân lầy nhầy, lợn cợn hạt, thì mẹ xem lại thực đơn của mình, giảm ăn rau, ăn cá lại.
7. Trẻ bị khò khè
Tiếng khò khè trong lúc thở là tình trạng phổ biến rất bình thường của gần 80% trẻ sơ sinh trong giai đoạn 3 tháng đầu nếu không kèm theo ho, sốt hay sổ mũi.
Thông thường các dịch nhầy trong nước ối trẻ nuốt phải sẽ được co thắt tự nhiên trong quá trình mẹ rặn đẻ để được tống ra ngoài giúp phổi hô hấp độc lập một cách tự nhiên sau sinh đứa trẻ chào đời. Những trẻ được sinh bằng phương pháp mổ hoặc sinh thường nhưng cơn đau đẻ của mẹ quá ngắn, ít cơn gò hay trẻ còn non tháng không thể tự tống đẩy những dịch nhờn này ra ngoài nên trẻ thường bị khò khè.
Bài thuốc dân gian dùng hạt chanh chưng đường phèn hoặc lá húng chanh có thể giúp bé hết nhanh triệu chứng này hoặc mẹ có thể để trẻ tự khỏi.
8. Trẻ hay bị hắt hơi, nhảy mũi
Mũi của trẻ sơ sinh rất nhỏ nên chỉ một tí xíu nước mũi hay 1 tí bụi nhỏ trong không khí mà mắt thường không nhìn thấy được cũng khiến bé hắt hơi. Và do bé vừa thay đổi môi trường sống từ trong dạ con (môi trường nước) của mẹ ra ngoài nên bé nhảy mũi do một số xung huyết. Nếu con trong 3 tháng đầu nhảy mũi ngày 5 -7 lần mà không có các triệu chứng cảm cúm khác đi kèm như chảy nước mũi, ho húng hắn, nóng đầu, … thì việc bé nhảy mũi là hoàn toàn bình thường, không có gì phải lo lắng cả.
9. Trẻ bị táo bón
Trẻ bú mẹ thường tiêu hóa và đi phân tốt hơn trẻ bú sữa công thức. Trẻ táo bón trong thời gian đầu có thể không quá nguy hại ngoài việc khiến bé khó chịu. Tuy nhiên, nếu để lâu dài, bé có thể phải chịu những hệ lụy như mắc bệnh trĩ, hấp thu dinh dưỡng kém…
Do vậy, nếu còn trong giai đoạn cho con bú, mẹ cần ăn nhiều rau, ăn đu đủ chín, uống nước rau má, nước dừa tươi, nước rau ngô (râu bắp). Me cần uống tối thiểu 2 lít nước mỗi ngày (tính cả nước lọc, nước canh và các loại nước khác trong ngày). Nếu trẻ bú sữa bình bị táo bón nặng, có thể cho bé uống thêm nước. Tuy nhiên, lượng nước cũng phải vừa chừng.
Đa phần trẻ bú mẹ trong 3 tháng đầu thường đi ngày 1-3 lần, trẻ bú bình bao giờ cũng bón hơn. Trẻ dưới 6 tháng, bú mẹ hoàn toàn nếu bé bị táo bón thì vẫn cho uống nước thêm từ tháng thứ 3. Trẻ không bị táo bón thì qua tháng thứ 6 mẹcũng cần tập cho con uống thêm nước mỗi ngày từ vài muỗng và tăng dần lên.
Hoặc, bạn có thể áp dụng bài thuốc trị táo bón trong dân gian nếu trẻ đã trên 2 tháng:
Với trẻ trên 2 tháng, có 1 cách khác áp dụng rất hay là: Mẹ lấy chừng 20 lá diếp cá, rữa sạch ngâm nước muối loãng cho diệt khuẩn, sao đó gĩa nát cho chừng 3 thìa cafe nước sôi vào, chiết ra để nguội, cho con uông ngày 2 lần, 2-3 ngày con sẽ giảm hẳn, nên cho uống cách ngày đến khi nào con giảm nhiều thì ngưng.
– Trẻ dưới 2 tháng mẹ nên làm mẹ uống và cho con bú (liều lượng gấp đôi). Cách này áp dụng cho cả các bé lớn trên 3 tháng, mấy tuổi uống cũng hiệu quả.
– Nếu con bú bình: Cần được cho uống nước từ tháng thứ 3, uống ngày 20-30ml nước.
Ngoài ra, theo lời khuyên của các chuyên gia, bạn nên kích thích nhu động ruột cho bé bằng cách xoa bụng bé theo chiều kim đồng hồ khoảng 5 phút vào mỗi sáng sớm sau khi bé vừa thức dậy.
Lưu ý, không nên để trẻ bón lâu quá 4 ngày.
Xem thêm: Mách mẹ chế độ dinh dưỡng và các bài thuốc dân gian cho trẻ bị táo bón
10. Trẻ hay bị nôn trớ
Khi thức ăn từ dạ dạy bị trào ngược lên thực quản và ra miệng người ta gọi là nôn trớ. Điều này là do hệ tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện, dạ dày còn nằm ngang và men tiêu hóa chưa tiết đủ. Để giảm tình trạng này, mẹ nên:
– Khum bàn tay vỗ lưng bé 3-5 cái sau mỗi cữ bú để bé được ợ hơi.
– Bé trẻ trong khoảng 15 phút trước khi đặt nằm xuống trở lại.
– Mỗi cữ bú nên chia nhỏ với lượng sữa ít hơn. Nếu trẻ bú bình, mỗi lần chỉ cho bú từ 30 – 45ml và cách quãng cữ bú trong khoảng 1,5 tiếng. Dần dà, lượng sữa có thể tăng dần đều đến khi bé làm quen.
– Nên cho trẻ bú đúng tư thế.
NHỮNG VẤN ĐỀ SỨC KHỎE THƯỜNG GẶP Ở TRẺ TRÊN 3 THÁNG – 1 TUỔI
1. TRẺ BỊ SỐT
Sốt là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau. Ở trẻ dưới 1 tuổi, nguyên nhân thường gặp là nhiễm siêu vi.
Thật ra nói về chuyên môn trẻ sốt dưới 38,5 độ không cần uống hạ sốt, chỉ cần chườm mát lau người con, cho mặc đồ thoáng mát là được. Vì bố mẹ, ông bà hay sốt ruột cứ cho con uống thuốc hạ sốt theo ý mà không biết trẻ nhỏ uống nhiều paracetamol sẽ hại gan, ảnh hưởng đến chuyển hóa ở gan, uống quá liều lượng càng không tốt.
Ví dụ: bé 10 kg chỉ uống paracetamol hàm lượng 100mg và tối đa là 150mg (1kg từ 10-15mg). Tối thiểu phải cách 4 – 6 tiếng cho 1 lần uống.
Trẻ sốt có nhiều nguyên nhân, nếu trẻ sốt không cao quá 38,5 độ đa phần không phải là sốt do virus, có thể là sốt do mọc răng, do rối loạn tiêu hóa khiến trẻ chướng bụng sinh ra sốt, hay ở các trường hợp trẻ bị cảm lạnh thông thường (kg phải cảm cúm do virus), viêm phế quản, do tiêm ngừa, …
Sốt do Virus trẻ thường sốt từ 38,5 độ trở lên.
Mức độ sốt:
Sốt nhẹ (37 – 380C)
Sốt vừa (38.5 – 39.50C)
Sốt cao (> 39.50C).
Trẻ sốt trên 40 độ mới nguy hiểm và cần cho con đi bệnh viện ngay. Dưới 40 độ có thể theo dõi và hạ sốt tại nhà. Khi trẻ sốt cao trên 41 độ C, có thể có nhiều biến chứng nguy hiểm như hôn mê, phù phổi, suy thận cấp.
Xử trí sốt:
Khi trẻ sốt nhẹ và sốt vừa, vẫn cho con ăn, bú bình thường và không cần cho con uống thuốc hạ sốt.
Trường hợp sốt vừa, cho trẻ ăn, bú bình thường, uống nhiều nước, mặc áo mỏng. Hạ nhiệt cho con bằng thuốc hạ sốt dạng uống hoặc nhét hậu môn, kèm theo lau mát cho con.
Cách lau mát: Dùng 6 – 7 cái khăn lau nhỏ (khăn sữa), một thau nước ấm (được kiểm tra nhiệt độ bằng khuỷu tay, cảm giác ấm), dùng nhiệt kế đo nhiệt độ trước khi lau mát. Cho bé nằm ngửa, cởi bỏ quần áo, nhúng khăn vào thau, vắt hơi ráo. Đặt 2 khăn ở hỏm nách, hai khăn ở bẹn, là những nơi có mạch máu lớn và một khăn lau khắp người bé. Nếu trẻ không chịu nằm yên, chỉ cần dùng khăn lau người và lau mát nhiều ở các vị trí trên là được
Lưu ý: không đắp khăn lên ngực vì dễ bị cảm lạnh. Lau khô người bé và mặc quần áo mỏng, sau 15 – 20 phút lấy lại nhiệt độ bé.
Những điều không nên làm khi trẻ sốt: Không ủ ấm, không dùng nước đá để lau mát.
2. NHIỄM VIRUS (Cúm siêu vi hay các bệnh khác do lây nhiễm virus như bệnh chân tay miệng, Sởi, Viêm màng não, sốt xuất huyết, …)
Khi bị lây nhiễm Virus, dấu hiệu đầu tiên trẻ sẽ bị sốt, thường là sốt cao. Sốt do Virus còn gọi là sốt siêu vi, trẻ thường sốt từ 38,5 độ trở lên.
Sốt siêu vi là chẩn đoán thường thấy khi vài ngày đầu trẻ bị sốt mà chưa xác định chính xác là trẻ mắc bệnh gì. Do đó, khi mẹ đưa con đến bệnh viện khám mà ở con chỉ mới có biểu hiện sốt, chưa có biểu hiện gì khác kèm theo thì thường bác sĩ sẽ hẹn trẻ đến khám lại hay làm một số xét nghiệm để biết thêm chính xác bé bệnh gì.
Các loại sốt siêu vi, đa phần sẽ tự khỏi trong vòng 5 -10 ngày và không có thuốc trị. Trẻ nào sức đề kháng kém, cơ thể ốm yếu, hay bệnh vặt, thì từ sốt siêu vi mới sinh ra các biến chứng nặng nề khác. Như trong đợt dịch sởi đầu năm, các bé bị tai biến nặng, tử vong, kể cả người lớn, hơn 90% xảy ra ở các trường hợp cơ thể gầy yếu, suy dinh dưỡng, sức đề kháng kém.
Chứ không phải cứ mắc sởi là tử vong hay là gặp biến chứng, bệnh chân tay miệng hay sốt xuất huyết cũng vậy. Tất cả là phụ thuộc vào sức đề kháng của cơ thể. Mà vấn đề này các mẹ rất hay chủ quan với con, tối ngày cứ tính con ăn món gì, nấu cách nào, con bệnh thì lo mua kháng sinh cho uống.
Còn KHÁI NIỆM về TĂNG CƯỜNG ĐỀ KHÁNG cho con hầu như rất ít mẹ quan tâm đến bằng. Trong khi đó trẻ mà đề kháng khỏe thì tiêu hóa cũng tốt hơn mấy phần. Còn Hệ Hô hấp thì khỏi cần bàn cải. Trẻ hay bệnh đến 90% là bệnh đường hô hấp, khi giúp con tăng cường sức đề kháng tất nhiên các bệnh hô hấp cũng tự động giảm dần và hết hẳn.
3. VIÊM ĐƯỜNG HÔ HẤP (CẢM – HO – SỔ MŨI)
Đây là các bệnh thường gặp nhất ở trẻ trong dưới 1 tuổi. Vì đa số các bé trong 3 – 6 tháng đầu được bú mẹ hoàn toàn. Trong sữa mẹ chứa nhiều kháng thể giúp trẻ tăng cường khả năng miễn dịch với môi trường và ngăn ngừa mầm bệnh, vi khuẩn, virus gây bệnh.
Khi trẻ giảm bú mẹ và ăn thêm thức ăn dặm, lượng kháng thể nhận được từ mẹ sẽ giảm nhiều, không được cung cấp nữa. Khiến trẻ MIỄN DỊCH KÉM HƠN với môi trường, dễ bị lây bệnh, nhiễm siêu vi, hay cảm lạnh do thời tiết.
Các mẹ nhà mình là hay cho con uống kháng sinh ngay khi con vừa bệnh, con mới sổ mũi, ho khọt khẹt vài cái là mang con đi bác sỹ, mà đa số các bác sỹ lại không tin thuốc đông dược. Không tin vào các bài thuốc dân gian. Cứ thuốc kháng sinh là cho uống.
Nên nhiều mẹ cứ 1-2 tuần lại vô báo “con em bệnh nữa rồi”, vì uống kháng sinh nhiều nó lại sinh ra lờn thuốc. Mà lờn thuốc thì bệnh sẽ hay tái đi tái lại, rồi uống tiếp kháng sinh. Cái vòng lẫn quẩn là vậy, nên con thành chậm lớn, không lớn nổi luôn.
Trong khi đó khi con mới có biểu hiện hắt hơi, sổ mũi, ho hún hắn, chỉ cần mẹ áp dụng cho con cùng lúc với các cách bên dưới là 2-3 ngày con giảm hẳn, 4-5 ngày đến 1 tuần là con hết bệnh luôn. Nếu áp dụng 2-3 ngày không giảm, bị nhiều hơn, hay có giảm nhưng 5 – 7 ngày rồi mà con kg hết hẳn thì sao? Thì lúc ấy mới cần cho con uống thuốc tân dược, uống kháng sinh cho hết.
BIỂU HIỆN CHO THẤY CON … SẼ BỊ CẢM
Là khi con có một trong các biểu hiện sau:
– HẮT XÌ HƠI (nhiều lần trong ngày, khác với bình thường)
– HO
– SỖ MŨI
KHI CON CÓ 1 TRONG CÁC BIỂU HIỆN TRÊN – MẸ CẦN LÀM GÌ?
Bài thuốc: NƯỚC LÁ HÚNG QUẾ + TỎI NƯỚNG là giúp trị sổ mũi nhanh hết nhất
Lấy 10 lá húng quế, giã nhỏ ra, cho nước sôi vào, chắt lấy nước, cho con uống ngày 2-3 lần như vậy sẽ giúp con giảm sổ mũi nhanh hơn. Và nướng 1 lần nửa hay 1/3 củ tỏi cho thơm (vừa chín) rồi nghiền nhuyễn, cho nước lá húng quế vào luôn, chắt ra, con uống (có thể cho thêm vao 1-2 thìa cafe nước nóng rồi lọc ra), cho con uống ngày 2 lần liên tục 1-2 tuần.
Khi con vừa có biểu hiện hắt hơi, sổ mũi, mẹ cần làm ngay việc xoa dầu khuynh diệp vào ngực con, sau lưng, lòng bàn chân, day day lòng bàn chân chừng 1 phút mỗi bên, sau đó đeo tất (vớ) vào.
BÀI THUỐC TRỊ HO CHO TRẺ
– LÁ HÚNG CHANH – Húng chanh có chứa tinh dầu mà thành phần chủ yếu là cavaron có tác dụng trừ đờm, tiêu độc rất tốt nên có thể được dùng làm thuốc chữa ho, trị viêm họng cho bé (nếu không mua được lá húng chanh thì mẹ cứ mua lá tía tô, tuy không bằng lá húng chanh nhưng lá tía tô vẫn có tác dụng giải cảm rất tốt)
– Cách 1: Giã dập lá húng, sau đó trộn với 10ml nước sôi, để cho ngấm rồi gạn lấy nước cho trẻ uống, ngày uống 2 lần.
Cách 2: 10-15 lá húng chanh và 10 hạt chanh giã nát, thêm lượng đường phèn vừa đủ, hấp cách thủy khoảng 20 phút. Cho bé uống liên tục 2 lần/ngày đến khi hết ho và hết khò khè.
LƯU Ý: Khi áp dụng cái gì là phải áp dụng đúng cách, nghĩa là áp dụng đúng bài, đúng liều lượng và đúng thời gian. Trẻ khi bị cảm, ho, hay sổ mũi phải cả tuần mới hết, nếu mẹ nhỏ mũi cho con thì phải nhỏ đến khi hết hẳn. Con sổ mũi nhiều thì trước khi nhỏ mũi phải hút nước mũi cho con.
Và áp dụng 3 – 4 ngày mà không thấy con giảm hẳn thì phải mang con đi khám, đừng để kép dài trẻ có nguy cơ viêm phổi.
4.TRẺ HAY TRỚ SAU KHI ĂN
Thường là do mẹ ép con ăn quá nhiều, bú quá no, nằm liền sau khi bú, do cơ thể của trẻ không dung nạp được thức ăn khi bé ăn dặm quá sớm, ăn đốt giai đoạn, cho trẻ ăn các loại thức ăn mới lạ, ăn nhiều quá 1 loại thức ăn nào đó.
Nếu sau khi nôn, trẻ vẫn chơi bình thường, thì đó là do cách ăn uống chưa hợp lý ở trẻ, không do bệnh lý, không ảnh hưởng đến tình trạng cơ thể. Và mẹ cần phải điều chỉnh cách cho ăn.
Mẹ nên nhớ khi bé nôn nhiều tức là bộ phận tiêu hóa đang có vấn đề cần nên nghỉ ngơi, chỉ nên cho bé uống nước để không bị mất nước, đừng nên cố gắng ép ăn, không giúp được bé mà còn làm tăng triệu chứng nôn trớ khi ấy và bé càng quấy khóc nhiều hơn.
– Không ép trẻ ăn nhiều làm cho trẻ có biểu hiện không muốn ăn, ngại khi nhìn thấy thức ăn.
– Khi cho 1 loại thức ăn mới nên cho từ ít đến nhiều, từ lỏng đến đặc, chia làm nhiều bữa nhỏ trong ngày .
– Ngoài ra ở các trẻ suy dinh dưỡng, tình trạng hay nôn ói là do trẻ đã biếng ăn lâu ngày, cơ thể tạo nên phản xạ “từ chối thức ăn” không muốn tiếp nhận thức ăn nữa, cứ ăn vào là muốn ói ra. Càng ngày càng gầy yếu và cái vòng lẫn quẩn của trẻ biếng ăn, suy dinh dưỡng là vậy.
5. RỐI LOẠN TIÊU HÓA
Đa số trẻ bị rối loạn tiêu hóa, đi ị nhiều lần trong ngày, đi phân sống (phân nhầy, có bọt, lợn cợn hạt, màu vàng xanh, hay xanh thẫm), tiêu chảy (đi ngày 5-7 lần trở lên, nước nhiều hơn phân) LÀ DO MẸ CHO CON ĂN DẶM SỚM HAY ĂN ĐỐT GIAI ĐOẠN
CÁC MẸ HAY LÀM:
1. Cho con ăn dặm lúc 4-5 tháng tuổi
2. Cho con ăn dặm 2 cữ từ lúc 6 tháng tuổi
3. Cho con ăn dặm bột mặn lúc con 6 tháng tuổi
4. Cho con ăn CHÁO quá sớm (7-8 tháng đã cho con ăn cháo xay lợn cợn kg nhuyễn được như bột)
5. Cho con ăn vặt quá nhiều so với tháng tuổi như:
Ăn hoa quả dằm, uống nước hoa quả, ăn váng sữa, phô mai, sữa chua mỗi ngày từ lúc bé 5,6 tháng tuổi (ngày nào cũng ăn 1 trong các loại ấy, có bé ăn cả 2 loại)
6. Cho con ăn thịt cá do mẹ chế biến quá sớm (con mới 6-7 tháng tuổi đã mua cá về cho con ăn, co con ăn thịt xay, nhưng xay không nhuyễn như bột, con tiêu hóa không được).
Đến 90% trẻ hay nôn trớ và hay bị đi phân sống, tiêu chảy, là do ăn uống. Có mẹ cho con ăn gì con ị ra đó vẫn không hiểu nguyên nhân, vẫn hỏi “vậy là tại sao, vậy có cho con ăn tiếp không?”
Mẹ nào yên chí con mình từ lúc sinh tới giờ chưa uống kháng sinh lung tung, kg hay rối loạn tiêu hóa, không hay đi phân sống, bú khỏe, tăng cân tốt, thì có thể áp dụng cho con ăn dặm từ tháng thứ 5.
Nếu không hợp, con ăn vào đi ngoài nhiều lần, hay trớ, không tăng cân, … thì nên dừng lại.
Còn tình trạng: Cứ con đi phân sống ngày 3-4 lần là mẹ lại nháo nhào đi mua thuốc mua MEN đủ loại cho con uống, nhưng không biết rằng như vậy là mẹ đoảng, hiểu biết không tới, thành ra hại đường ruột của con. Đúng ra mới đầu khi con đi ngày 4-5, có 3-4 ngày cũng không có gì đáng lo và không cần uống thuốc. Bị đi như vậy chỉ có 3 trường hợp xảy ra.
Một là do thứ ăn không vệ sinh, 2 là do đường ruột lâu ngày đóng cặn bã, 3 là do vi khuẩn – virus. Nếu là lý do thứ nhất và thứ 2 thì phải cho con nó ị ra cho “sạch ruột”, đi mấy ngày cho ruột nó sạch sẽ trở lại thì nó mới hết, chứ cho con uống thuốc cầm càng khiến con đi kéo dài hơn vì các tạp chất ôi thiu, cặn bã ấy nó chưa thoát ra hết được.
Còn nếu con đi ị do vi khuẩn, virus gây tiêu chảy thì cũng phải để cho hệ miễn dịch đường ruột nó tự hoạt động, nó phản kháng lại mới tốt. Chừng nào con đi quá 4-5 ngày không giảm mới cần uống men vi sinh cho nó cân bằng đường ruột lại. Hoặc là con đi đến 7-8 lần hay cả chục lần trong ngày mới cần uống thuốc để cầm lại và diệt khuẩn.
Ngày nào cũng có hai ba chục mẹ vào hỏi vụ này. Cái đơn giản nhất mà mẹ không biết rằng: Một khi hệ tiêu hóa ở trẻ đã rối loạn thì phải cả tuần mới hết được. Người ta chứ có phải cái máy đâu mà muốn tắt là tắt ngay được. Chính vì mẹ hiểu không tới, thành ra lại hại đường ruột của con. Lý ra, phải để cho hệ miễn dịch đường ruột nó tự hoạt động, nó tự miễn dịch lại mới tốt. Chừng nào đến lúc cần uống thuốc mới nên uống.
Chỉ các thuốc trong trường hợp trẻ tiêu chảy khá phức tạp. Mẹ hiểu không tới, áp dụng không đúng lại thành tiêu chảy nặng hơn. Có mẹ tự ý mua SMECTA và men về cho con uống con vẫn đi cả tuần y vậy. Vì không phải trường hợp nào cũng uống giống nhau.
Nên các mẹ chỉ cần nhớ đơn giản như vầy:
Nếu con đi ngày 3- 5 lần là kg cần lo lắng, thậm chí 6 – 7 lần mà bị trong 1-2 ngày đầu cũng vậy thì không có nguy hiểm. Trừ khi tình hình càng ngày càng tăng, có triệu chứng mất nước thì tùy theo tình trạng đi phân, con đã ăn gì, có kèm nôn trớ hay phân có máu không, nhầy nhiều hay nước nhiều mới dùng thuốc phù hợp được.
Hy vọng với những thông tin trên, các mẹ sẽ có đủ hiểu biết để chăm sóc trẻ sơ sinh đúng cách.
