Sử dụng khẩu trang đúng cách đề phòng dịch cúm MERS

Theo Thạc sĩ, bác sĩ Đinh Nguyễn Huy Mẫn, Trưởng khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM, khẩu trang được xem là dụng cụ phòng hộ cá nhân, có thể phòng tránh các bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp, nhất là trong mùa lạnh như hiện nay.

Đeo khẩu trang ngoài việc giúp che nắng, che bụi, giảm được mùi khói xe… còn có 2 mục đích quan trọng là ngăn chặn mầm bệnh từ người bệnh không phát tán ra bên ngoài và nhằm bảo vệ chính bản thân người mang khẩu trang tránh phải một số bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp.

Thông thường, các loại bệnh lây qua đường hô hấp bao gồm bệnh lây qua đường không khí và qua đường giọt bắn.

Bác sĩ Mẫn cho biết, giọt bắn là giọt nhỏ li ti, có kích thước lớn hơn 5 micromet, phát sinh qua đường hô hấp khi nói, ho, hắt hơi… Các giọt này có kích thước lớn, tốc độ bắn ra khá nhanh và không lơ lửng trong không khí, có thể rơi, bám vào bề mặt xung quanh, nên có khả năng văng vào mắt hoặc mũi người không mang khẩu trang hoặc không được bảo vệ an toàn trên bề mặt tiếp xúc. Các giọt này có phạm vi ảnh hưởng trong khoảng cách chừng 1 m nên những trường hợp tiếp xúc gần dễ bị lây bệnh. Ngoài ra, việc tiếp xúc qua trung gian bàn tay với vùng vi khuẩn gây bệnh cũng có thể dẫn đến nguy cơ lây nhiễm bệnh khi sơ ý dùng tay tiếp xúc trở lại với mũi, miệng.

Bệnh cúm, các dịch bệnh cúm A/H5N1, cúm A/H1N1… là những bệnh lây theo đường giọt bắn. Việc đeo khẩu trang và thường xuyên rửa tay bằng xà phòng sẽ giúp ngăn ngừa, phòng tránh sự lây truyền bệnh hiệu quả. Bản thân bệnh nhân cũng cần mang khẩu trang để mầm bệnh không phát ra ngoài.

Việc đeo khẩu trang cũng giúp ngăn ngừa những bệnh lây qua đường không khí như bệnh lao. Các giọt không khí cũng xuất phát từ đường hô hấp, nhỏ dưới 5 micromet, nhẹ, có thể lơ lửng trong không khí và dễ phát tán trong vòng vài chục mét. Với bệnh lao, mặc dù mật độ vi trùng lao bị pha loãng ra trong không khí nhưng vẫn khả năng lây lan cao, một số người có sức đề kháng yếu hoặc bị suy giảm miễn dịch rất dễ bị nhiễm vi trùng gây bệnh.

Trên thị trường hiện nay có khá nhiều loại khẩu trang với nhiều chất liệu khác nhau, loại chỉ dùng một lần như khẩu trang giấy, khẩu trang y tế hoặc loại có thể tái sử dụng nhiều lần như khẩu trang vải, khẩu trang chứa than hoạt tính… Khẩu trang vải thông thường đa phần chỉ có chức năng che nắng, che bụi hơn là chức năng phòng bệnh lây truyền qua đường hô hấp. Khẩu trang y tế tuy mỏng nhưng có vai trò quan trọng trong việc chống vi khuẩn phòng bệnh vì đã được tiệt trùng trước khi đưa ra thị trường.

Đối với những mầm bệnh nguy hiểm có khả năng lây lan cao qua không khí, hoặc những người làm việc ở những môi trường, khu vực có khả năng lan truyền các bệnh truyền nhiễm cao, cần đeo những loại khẩu trang y tế chuyên dụng, có độ an toàn, có khả năng bảo vệ cao (ví dụ như khẩu trang N95) để tăng khả năng phòng bệnh.

Khi đeo khẩu trang y tế, nên đặt mép khẩu trang có thanh chì lên trên để giữ kín sống mũi. Để đảm bảo an toàn, khẩu trang y tế chỉ nên dùng một lần. Việc dùng khẩu trang xong bỏ vào túi rồi mang ra dùng lại là không an toàn. “Khẩu trang có hai mặt là mặt bên trong và mặt bên ngoài, một khi bỏ vào túi rồi mang ra dùng lại sẽ dễ dàng dẫn đến nhầm lẫn đeo mặt dơ bẩn vào trong, tạo điều kiện cho vi khuẩn từ mặt bên ngoài dơ bẩn tiếp xúc trực tiếp vào mặt”, bác sĩ Mẫn chia sẻ.

Theo bác sĩ Mẫn, khẩu trang y tế có 2 mặt gần giống nhau nên khi đeo rất dễ bị nhầm lẫn, vì thế nên kiểm tra xem có bị đeo mặt trái quay ra ngoài không. Khi dùng xong, không được vứt bừa bãi mà phải cho vào thùng rác để tránh vi khuẩn có cơ hội phát tán. Trong quá trình dùng, không nên dùng tay sờ mặt bên ngoài của khẩu trang.

Cần mang khẩu trang vừa vặn, không quá chật cũng không quá rộng, nên che kín cả miệng và mũi. Không nên đeo khẩu trang để che miệng rồi che trên mũi hoặc thi thoảng kéo xuống cằm để cười nói.

Đối với khẩu trang vải thông thường, nên đeo loại có 2-3 lớp vải. Chọn khẩu trang có 2 màu, dễ dàng xác định mặt trong và mặt ngoài khi đeo.

Với những khẩu trang vải mua dọc đường, vì không rõ nguồn gốc, chất liệu nên cần giặt sạch trước khi dùng. Trong quá trình dùng, nên giặt với xà phòng mỗi ngày một lần, phơi sấy khô trước khi dùng trở lại, vì nếu không giặt sạch hằng ngày sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn ẩn náu hoặc lan rộng thêm.

Cách đeo khẩu trang như nào mới đúng cách?

Một chiếc khẩu trang bình thường đã giúp ngăn chặn được hàng ngàn hạt bụi bặm lớn nhỏ chui qua. Nó còn ngăn chặn và giảm được mùi khói, xăng xe ở ngoài đường nữa.

Nếu là loại khẩu trang y tế tuy rất mỏng, nhưng đã tiệt trùng kỹ lưỡng thì ngoài tác dụng chống nắng, nó còn ngăn chặn được những chú vi khuẩn, chất độc nhỏ li ti có trong không khí nữa đấy…Nói chung “chịu khó” đeo khẩu trang chỉ tốt cho sức khỏe chúng mình thui bạn ạ. Giúp bạn tránh được những bệnh về hô hấp, về da do vi khuẩn gây nên.

Công dụng của khẩu trang hữu ích với sức khỏe tụi mình là thế nhưng nếu đeo khẩu trang không đúng cách hoặc không chăm chỉ giặt sạch hằng ngày sẽ tạo điều kiện cho lũ vi khuẩn ẩn náu hoặc lan rộng thêm. Vì thế, bạn hãy chú ý những điểm sau đây để đeo khẩu trang đúng cách nhé!

Đeo khẩu trang phải ôm sát vừa vặn vào khuôn mặt

* Đối với khẩu trang thường

– Nên đeo khẩu trang có 02 lớp vải lót bạn nhé. Đặc biệt nên chọn khẩu trang có 02 màu rõ rệt để bạn có thể dễ dàng xác định được mặt phải và trái để đeo ngay khi vội vàng nhất. Bởi vì nếu khẩu trang không có 02 mặt khó phân biệt, sẽ đôi lúc bạn bị nhầm lẫn và đeo mặt dơ bẩn vào bên trong. Bạn biết không, khi bạn đeo mặt dơ bẩn đó của khẩu trang thì đó chính là lúc lũ vi khuẩn được mặc sức hoành hành ở toàn bộ mặt tiền của bạn đấy. Bạn sẽ rất hay bị những bệnh về đường hô hấp ghé thăm nữa cơ.

– Không nên đeo khẩu trang quá rộng và lỏng vì sẽ không có tác dụng ngăn cản khói bụi. Cũng không nên đeo quá chật vì bạn sẽ bị khó chịu, khó thở và mồ hôi tiết ra nhiều hơn khiến lũ vi khuẩn sinh sôi này nở rất nhanh. Thế nên, bạn chỉ nên chọn loại khẩu trang ôm vừa sát với mặt tiền của mình thui.

Khẩu trang vải như này, bạn phải chăm chỉ giặt sạch hằng ngày và phơi ngoài nắng nhé!

– Bạn cũng nên chú ý tới chất liệu của khẩu trang nhé. Tuyệt đối không chọn chất liểu vải nilon. Bạn nên chọn những chất liệu vải khẩu trang thoáng mát, dễ thấm hút mồ hôi để lũ vi khuẩn không có cơ hội hoành hành bạn ạ.

– Cũng giống như đồ chíp của bạn, khẩu trang tuy ở mặt tiền nhưng đòi hỏi phải được thay thường xuyên, 1ngày/lần. Khẩu trang khi dùng xong, phải giặt thường xuyên với xà phòng và đem phơi nắng.Vì thế, bạn nên có từ 02 cái khẩu trang để thay đổi nhé. Chú ý hôm nào trang điểm, bạn cần phải giặt khẩu trang ngay và kỹ càng bằng xà phòng rùi phơi ngoài nắng luôn để tống cổ lũ vi khuẩn gây bệnh.

– Luôn chú ý đeo khẩu trang khi đã khô, không đeo khẩu trang ẩm ướt. Khẩu trang cần che kín mũi, miệng, không có khoảng hở giữa khẩu trang và vùng mũi, miệng của bạn. Tuyệt đối không kéo ló phần miệng ra ngoài để nói chuyện với người khác hoặc chỉ che miệng nhưng để hở mũi.

Khẩu trang y tế bình thường chỉ dùng được 1 lần hoặc tối đa 1 ngày

* Đối với khẩu trang y tế

– Nếu bạn là nhân ngày nào cũng rong ruổi ở đường thì bạn nên sử dụng khẩu trang y tế để đảm bảo an toàn cho bản thân, nhất là trong dịch cúm A/H1N1 hiện nay bạn ạ. Loại khẩu trang y tế tuy mỏng nhưng đã được tiệt trùng kỹ càng và bạn dễ dàng tìm mua được tại các nhà thuốc tư nhân hoặc nhà thuốc bệnh viện.

– Để đeo khẩu trang y tế đúng cách, bạn cần chú ý tới độ kín của khẩu trang. Lưu ý đặt mép có thanh chì lên phía trên sống mũi. Dùng tay bóp thanh chì sao cho ôm khít vào sống mũi. Sau đó, bạn cần rà soát lại tất tần tật 4 mép của khẩu xem đã kín cả miệng và cằm chưa nhé.

– Do khẩu trang y tế có 2 mặt gần giống nhau nên khi đeo bạn rất dễ bị nhầm lẫn, vì thế nên kiểm tra xem có bị đeo mặt trái quay ra ngoài không. Nếu dùng loại khẩu trang có dây cột, bạn cần siết chặt vừa đủ để tạo độ khít. Tránh thắt dây mang máng hoặc lỏng lẻo nhé, vì như thế chẳng khác gì bạn đeo mà đeo khẩu trang cả.

Loại khẩu trang y tế chuyên dụng đang được bán với giá 20-30k/1 cái

– Với những khẩu trang y tế loại chuyên dụng, bạn vẫn phải thi thoảng thay thường xuyên, nếu không vi khuẩn sẽ bám đầy khẩu trang gây bệnh cho bạn đấy. Với loại khẩu trang y tế thông thường (màu xanh nhạt), chỉ nên dùng một lần hoặc tối đa một ngày thui nhé.

– Khi thanh lý những chiếc khẩu trang y tế, bạn không được vứt bừa bãi mà phải cho vào thùng rác để tránh vi khuẩn có cơ hội phát tán.